What the jury saw in California v. Powell
Rodney King and the 1992 Los Angeles riots.
Page Description
Understand ‘The pendulum swings way too far the wrong way’:
the idea of a situation or issue
that has shifted excessively
or in a negative direction.
You can use the idea of a pendulum and the way it swings regularly as a way of talking about regular changes in a situation or in people’s opinions.
The pendulum has swung back and the American car companies have made dramatic advances in safety.
The political pendulum has swung in favour of the liberals.
Collins COBUILD Dictionary
It means something has become unbalanced.
Human stupidity = Menselijke domheid. De verdwazing.
De slinger zwaait veel te ver de verkeerde kant op
Verdwaasd: tot dwaasheid vervallen, zonder benul.
Verdwaasd keek hij rond.
Een staat van verdwazing.
(Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse Taal).
Dazed: fallen into folly, without understanding.
Dazed he looked around.
A state of dazedness.
1 The Rodney King Case
Justice: A Balancing Act That Sometimes Fails
The 1992 Los Angeles riots stand as a stark reminder of how justice, when misaligned, can lead to societal upheaval on an unprecedented scale. Sparked by the acquittal of four police officers filmed brutally beating Rodney King, the riots exposed deep fractures in the justice system and society at large. Justice delayed, denied, or unevenly applied can inflame public outrage, as seen in the chaos that left 55 dead, over 2,000 injured, and caused more than $1 billion in damages. It was only after this eruption of violence that an appeal led to the conviction of two officers.
The events surrounding Rodney King show how justice can sometimes feel impossible — too slow to address grievances, too blind to systemic issues, and too reliant on the pressure of public outcry. How can a system designed to uphold fairness create such profound inequality and suffering? This case raises questions that remain relevant today.
“De slinger van de mind beweegt tussen zin en onzin, niet tussen goed en kwaad.”
More than 9,800 National Guard troops were called in to end the violence,
which left 55 people dead and more than 2,000 injured.
The rioting destroyed or damaged over 1,000 buildings in the Los Angeles area.
The estimated cost of the damages was over $1 billion.
A frame from the video made by George Holliday from his balcony shows Los Angeles police officers beating King after he was stopped for a traffic violation on March 3, 1991. The video shows King being struck by police batons more than 50 times. More than 20 officers were present at the scene, most from the LAPD. King suffered 11 fractures and other injuries in the beating.
“The pendulum swings way too far the wrong way” is a phrase that is often used to convey the idea that a situation or an issue has been taken to an extreme or exaggerated in a negative direction. The key points of this statement are:
Pendulum: The metaphorical use of the word “pendulum” refers to a swinging motion, back and forth, like a pendulum clock. It represents the idea of movement or change from one extreme to another.
Swing: The action of the pendulum swinging signifies the shift or change that has occurred. It implies that there has been a movement from one end of a spectrum to the other.
Too Far: The term “too far” suggests that the shift or change has been excessive or exaggerated. It indicates that the situation has gone beyond a reasonable or acceptable point.
Wrong Way: The phrase “the wrong way” implies that the direction or manner of the shift is undesirable or not in line with what is considered appropriate, balanced, or fair.
In summary, the key points of “The pendulum swings way too far the wrong way” convey the idea of a situation or issue that has shifted excessively or exaggeratedly in a negative direction, beyond what is considered reasonable or appropriate. It suggests that a balance needs to be restored or that the situation has deviated from the desired state.
2 The Ryan Ferguson Case
The Ryan Ferguson Case: A Decade of Injustice
The story of Ryan Ferguson highlights the devastating consequences when the justice system swings too far the wrong way. Convicted at the age of 19 for a murder he did not commit, Ryan spent his entire twenties behind bars — a decade stolen from his life. His conviction rested on the shaky foundation of false testimony from a witness who, years later, admitted he could not have seen the crime from where he claimed to be.
It took 10 long years of relentless legal battles and unwavering advocacy for Ryan to finally be exonerated. While justice was ultimately served, it came far too late, leaving scars that cannot be undone. The Ferguson case reveals the human cost of a flawed system where errors can derail lives, and the fight for truth is often an uphill battle. How do we reconcile a justice system that both convicts the innocent and struggles to correct its mistakes?
2 Ryan Ferguson: Inside his first day as a free man
13 nov. 2013
5 Wrongly Imprisoned Ryan Ferguson Murder Conviction Overturned Set To Go Free after 12 yr
6 nov. 2013
Wrongly Imprisoned Ryan Ferguson Murder Conviction Overturned Set To Go Free after 12 yrs. COLUMBIA, Mo. — COLUMBIA, Mo. (AP) — A state appeals court panel on Tuesday overturned the murder conviction of a Missouri man who has maintained his innocence while serving a 40-year sentence for the 2001 slaying and robbery of a newspaper sports editor.
The appeals court ruled that the prosecutor’s office withheld evidence from defense attorneys for Ryan Ferguson that could have aided him during his trial for the strangling and beating death of Columbia Daily Tribune sports editor Kent Heitholt.
“Under the facts and circumstances of this case, we conclude that Ferguson did not receive a fair trial. His verdict is not worthy of confidence,” Western District appeals court Judge Cynthia Martin wrote in the 3-0 decision.
Ferguson’s case has been the subject of numerous national TV news shows, in part, because his 2005 conviction came after his high school classmate, Chuck Erickson, testified that he had recalled from dreams several years later that the two of them had been involved in Heitholt’s slaying after a late night of Halloween partying.
Erickson received a 25-year sentence as part of a plea agreement for testifying against Ferguson.
But during an April 2012 court hearing, Erickson recanted his incrimination of Ferguson and said his memory of that night was hazy because he had been using drugs and alcohol. During that hearing, former Tribune janitor Jerry Trump also said he had testified falsely during Ferguson’s trial when he identified Ferguson and Erickson as the two men he saw in the newspaper’s parking lot where Heitholt was killed in the early morning of Nov. 1, 2001.
Cole County Judge Dan Green declined to grant Ferguson a new trial last year. Ferguson then took his case to the appeals court, which heard arguments this September. The appeals panel said Ferguson should be released if prosecutors have not filed notice of a retrial within 15 days after the court issues its formal mandate, which could take several weeks.
Ferguson’s attorney, Kathleen Zellner, said she filed a motion Tuesday seeking his release on bond while prosecutors decide whether to re-try him. She visited Ferguson in a Jefferson City prison and later read a handwritten statement from him thanking supporters during a Columbia news conference with Ferguson’s parents and girlfriend.
“We’ve won a major battle, however the war continues,” Ferguson’s statement said. “I need your help now more than ever. Look forward to sitting at the Thanksgiving table with my family if justice permits.”
His parents, Bill and Leslie Ferguson, expressed relief by the court ruling, vowed to try to also exonerate Erickson and renewed a public plea for tips that could help lead to a new suspect.
“We are looking forward to that day when he can walk out of there and truly be free,” said Leslie Ferguson, a retired school teacher.
3 Was Julie Van Espen’s Death Due to Belgian State Negligence?
English
Dutch
English
Was the Death of Julie Van Espen the Result of “a Cluster of Serious Errors and Negligence by the Belgian State”?
Article by Dirk Leestmans
• 7 AM • 5-minute read
The facts are well known. On May 4, 2019, Julie Van Espen (23) was raped and murdered by Steve Bakelmans. In December 2021, he was sentenced by the Court of Assizes to life imprisonment and 15 years of parole supervision. Yet the case is not entirely closed.
Bakelmans is, of course, responsible for what he did. The criminal proceedings have been concluded. However, there is also a question of civil liability, which is the focus of this lawsuit.
Did the judiciary make mistakes in this case, and if so, can it be held responsible for Julie Van Espen’s death? This is the core question being presented to the court today.
Supreme Council of Justice Already Highlighted Errors
It is clear that errors were made in this case. The Supreme Council of Justice has already issued a detailed and well-substantiated report on the matter. Julie Van Espen’s family argues that these errors not only cost Julie her life but also destroyed the lives of her family.
The family states that the errors were numerous, both general and specific. They describe it as a “systemic failure of the judiciary.” The family believes that the Belgian state neglected the judiciary for years, leading to a lack of resources and personnel.
As a result, Steve Bakelmans’ case was not handled properly. Had it been, he would not have been a free man on May 4, 2019, but in prison, and what happened would not have occurred.
Steve Bakelmans had already been convicted in another case. Initially, he received four years in prison for theft and rape. He appealed, and was not immediately detained.
77 Cases Arbitrarily Delayed Due to Staff Shortages
The family points to the absence of crucial information in the case file, such as Bakelmans’ detention record, which could have indicated his flight risk. If that information had been included, it would have been easier to assess the profile of the convict.
They are particularly outraged that the then-president of the Antwerp Court of Appeal temporarily closed a specific chamber of the court in an arbitrary manner, citing a lack of personnel due to judicial budget cuts.
As a result, 77 pending cases were indefinitely postponed, including Bakelmans’ case. During this period, he committed the crimes against Julie Van Espen.
“It is simply outrageous that 77 cases, including serious sexual offenses and violent crimes, were left untouched in filing cabinets,” the family’s lawyers stated in their conclusions.
The family argues that the case was not treated with the necessary priority or within a reasonable timeframe. They believe the Belgian state acted negligently and failed to provide timely and proper justice. They claim there is a clear causal link.
Belgian State: No Certainty That Julie Would Still Be Alive
The lawyers representing the Belgian state dispute this. While they acknowledge the report by the Supreme Council of Justice, they argue that it cannot serve as a legal argument.
Moreover, they claim that it is insufficient to suggest a possible link between judicial shortcomings and Bakelmans’ actions. A “mere probability” is not enough; certainty is required.
They also challenge the family’s interpretation of events. For example, they point out that flight risk and risk of reoffending were not legal criteria for detention at the time. This has since changed as a result of this case.
They question whether staff shortages significantly impacted the handling of this case. Furthermore, they argue that this is a matter of political policy, not something for the courts to decide.
Resignation of Minister Van Quickenborne
The Van Espen family now has an additional argument following the October 16, 2023, attack on Swedish supporters in Brussels. In the aftermath, Justice Minister Van Quickenborne (Open VLD) resigned, taking political responsibility for a magistrate’s error in that case.
The family asks why this error is acknowledged, but not those in Julie’s case.
It remains to be seen how the court will rule. It is always a delicate matter when the judiciary is asked to judge itself. Judges may think twice, as a ruling could set a precedent. Governments can never guarantee absolute safety, and perfection is universally acknowledged to be unattainable—even within the Belgian judiciary.
A Case Like Dutroux?
This case recalls the lawsuit brought by the parents of Eefje Lambrecks against the Belgian state in the Dutroux affair. Beyond Marc Dutroux’s personal responsibility, this case also exposed errors by police and judiciary.
Comprehensive parliamentary inquiry reports were compiled at the time.
Based on this work, a procedure was initiated against the Belgian state, similar to the Van Espen case. It was argued that Eefje Lambrecks’ death could have been avoided if the authorities had acted more efficiently.
Two arguments were made. First, the gendarmerie withheld critical information from the investigating judge, delaying Dutroux’s arrest. Second, the then-minister had irresponsibly granted Dutroux parole. This authority has since been transferred to judges.
The courts of both first instance and appeal rejected the claim. They ruled there was no causal link between police and judicial errors and Lambrecks’ death.
This causal link between fault and damage will also be the most challenging aspect to convince the judges in the Van Espen case. Whether this lawsuit has any chance of success remains highly uncertain. Nonetheless, it raises an important question: To what extent is the Belgian state liable for the consequences of judicial dysfunction?
The family has published all relevant documents on their website.
Dutch
“Was de dood van Julie Van Espen het gevolg van “een cluster van grove fouten en nalatigheden van de Belgische staat”?
Artikel door Dirk Leestmans
• 7u • 5 minuten leestijd
De feiten zijn bekend. Op 4 mei 2019 werd Julie Van Espen (23) verkracht en vermoord door Steve Bakelmans. Daarvoor werd hij in december 2021 door het hof van assisen veroordeeld tot een levenslange vrijheidsstraf en 15 jaar terbeschikkingstelling. Toch is de zaak daarmee niet helemaal afgedaan.
Bakelmans is uiteraard verantwoordelijk voor wat hij gedaan heeft. Dat strafrechtelijke luik is afgehandeld. Daarnaast is er ook nog de burgerrechtelijke aansprakelijkheid. Over die kwestie gaat deze rechtszaak.
Maakte Justitie een fout in deze zaak en zo ja, kan ze dan ook verantwoordelijk gesteld worden voor de dood van Julie Van Espen? Dat is de kern van de vraag die vandaag aan de rechter wordt voorgelegd.
Hoge Raad voor Justitie wees al op fouten
Dat er fouten gemaakt zijn in deze zaak, is duidelijk. De Hoge Raad voor Justitie maakte daarover al een uitgebreid en goed onderbouwd rapport. De familie van Julie Van Espen stelt dat die fouten niet alleen het leven van Julie hebben gekost, maar ook het leven van haar familie hebben verwoest.
Die fouten zijn volgens de familie erg talrijk en zijn zowel algemeen als erg concreet. Zij spreken over een “systemisch falen van Justitie”. De familie vindt dat de Belgische staat Justitie jarenlang verwaarloosd heeft. Dat uit zich in een tekort aan middelen en mensen.
Daardoor werd het dossier van Steve Bakelmans niet op een behoorlijke manier behandeld. Mocht dat wel het geval geweest zijn, dan was Steve Bakelmans op 4 mei 2019 geen vrij man, maar zat hij vast in de gevangenis, zo zeggen zij, en dan zou er niet gebeurd zijn wat er gebeurd is.
Steve Bakelmans was immers al veroordeeld in een andere zaak. In eerste aanleg kreeg hij toen voor diefstal en verkrachting 4 jaar cel. De man ging in beroep, hij werd niet onmiddellijk aangehouden.
77 dossiers willekeurig uitgesteld door personeelstekort
De familie verwijst naar het ontbreken van essentiële informatie in het dossier. Zo ontbrak bijvoorbeeld de detentiefiche van Bakelmans, waaruit zijn vluchtgevaar zou blijken. Mocht die informatie er wel in gezeten hebben, men zou beter hebben kunnen inschatten welk profiel de veroordeelde had.
Maar het stoort hen ook in het bijzonder dat de toenmalige voorzitter van het hof van beroep in Antwerpen op een erg arbitraire wijze een bepaalde kamer van deze rechtbank tijdelijk sloot. Dat deed hij, zo zei hij zelf, omdat hij onvoldoende personeel had door de besparingen bij Justitie.
Door de ingreep van de toenmalige eerste voorzitter werden 77 hangende zaken voor onbepaalde tijd uitgesteld. Eén van die 77 dossiers was het dossier-Bakelmans.
Uitgerekend in die periode pleegde hij de feiten op Julie Van Espen. Het is gewoon waanzinnig dat maar liefst 77 dossiers, waaronder zware zedenzaken en wapenfeiten, onaangeroerd zonder meer in de kast zijn blijven liggen”, zo staat te lezen in de conclusies van de advocaten van de familie van Julie.
Het dossier werd niet met de nodige prioriteit en al zeker niet binnen een redelijke termijn behandeld, zo stelt de familie. Ze vindt dat de Belgische staat niet alleen nalatig is geweest, ze heeft foutief gehandeld door niet te doen wat ze moest doen: tijdig en goed rechtspreken. Voor hen is er een duidelijk oorzakelijk verband.
Belgische staat: geen zekerheid dat Julie nog geleefd zou hebben
En dat laatste wordt betwist door de advocaten van de Belgische staat. Zij erkennen wel het rapport van de Hoge Raad voor Justitie (waarin de fouten opgelijst staan, red.), maar vinden dat dit rapport niet als juridisch argument kan gebruikt worden.
Bovendien, zo stellen ze, volstaat het niet dat er misschien een verband is tussen de tekortkomingen van Justitie en de feiten die Bakelmans pleegde. Maar een “loutere waarschijnlijkheid” volstaat niet. Er moet zekerheid zijn.
Zij corrigeren ook de versie van de familie op een aantal punten. Zo halen ze aan dat vlucht- en recidivegevaar geen wettelijk criterium was om iemand aan te houden. Dat is intussen wel veranderd door deze zaak.
Ze betwijfelen ook of het tekort aan personeel een doorslaggevende impact had op de behandeling van dit dossier. En in het verlengde hiervan zeggen ze dat dit een kwestie van politiek beleid is, geen kwestie om aan een rechter voor te leggen.
Het ontslag van minister Van Quickenborne
De familie Van Espen heeft ondertussen nog een bijkomend argument na de aanslag op de Zweedse supporters in Brussel op 16 oktober 2023. In de nasleep hiervan nam toenmalig minister van Justitie Van Quickenborne (Open VLD) ontslag.
Hij voelde zich politiek verantwoordelijk, omdat een magistraat van het Brussels parket een fout zou gemaakt hebben in deze zaak. Als die fout erkend wordt in dat dossier, waarom dan niet in het dossier-Van Espen, zo vragen ze zich luidop af.
Hoe de rechter zich zal uitspreken, valt af te wachten. Het is altijd een heikele kwestie als Justitie moet oordelen over Justitie. Rechters zullen wellicht 2 keer nadenken want een veroordeling kan ook een precedentwaarde hebben. Een overheid kan immers nooit 100 procent waarborg geven op veiligheid en dat perfectie niet van deze wereld is, is alom bekend. De Belgische justitie vormt daarop geen uitzondering. Welk systeem is trouwens wel perfect?
Zoals de zaak-Dutroux?
Deze zaak doet denken aan het geding dat de ouders van Eefje Lambrecks voerden tegen de Belgische staat in de zaak-Dutroux. Los van de individuele verantwoordelijkheid van Marc Dutroux, bracht deze zaak ook aan het licht dat zowel politie als justitie niet bepaald foutloos gewerkt hadden.
Daarover zijn destijds lijvige verslagen gemaakt door een parlementaire onderzoekscommissie.
Grotendeels gebaseerd op dit werk werd een procedure gestart tegen de Belgische staat die vergelijkbaar is met dit proces van de familie Van Espen. Ook toen werd geargumenteerd dat de dood van Eefje Lambrecks vermeden had kunnen worden mocht de overheid efficiënter gewerkt hebben.
Men haalde toen 2 argumenten aan. De rijkswacht (een politiekorps dat nu niet meer bestaat, red.) had essentiële informatie achtergehouden voor de onderzoeksrechter. Daardoor kon Dutroux niet tijdig gearresteerd worden. En de toenmalige minister had Marc Dutroux nooit voorwaardelijk mogen vrijlaten. Toen zat die bevoegdheid nog bij de minister, intussen beslist een rechter of iemand voorwaardelijk vrijkomt.
Zowel de rechtbank in eerste aanleg als in beroep wees de vraag af. De rechters oordeelden dat er geen oorzakelijk verband was tussen de vastgestelde fouten van politie en justitie en de dood van Eefje Lambrecks. Dat oorzakelijk verband tussen fout en schade zal ook in de zaak van de familie Van Espen het moeilijkste punt zijn om de rechters van te overtuigen.
Of deze rechtszaak van de familie Van Espen enige kans op slagen heeft, is erg onzeker. Maar dat belet niet dat het een erg interessante kwestie is. In welke mate is de Belgische staat aansprakelijk voor de gevolgen van het niet behoorlijk functioneren van Justitie?
De familie publiceerde alle relevante stukken van dit dossier op hun website.
VRT
